Philippines muốn Mỹ trở lại biển Đông để ứng phó với TQ

Ngày 16/7, Đại sứ Philippines tại Mỹ Jose Cuisia cho biết, 2 nước đã mở mang các cuộc thương lượng về cộng tác quân sự, trong đó có việc Mỹ có thể tài trợ Philippines xây dựng các cơ sở quân sự và việc cất giữ các mặt hàng cứu trợ nhân đạo của Mỹ tại nước này. Đại sứ Jose Cuisia cho biết, Philippines đã chưng khả năng cho phép quân đội Mỹ thường trú tại nước này, nhưng nước này sẽ cho phép tàu bay đương đầu và tàu chiến của Mỹ được phép tiếp cận ngay hơn các căn cứ quân sự của mình, trên cơ sở lâm thời và luân phiên, giúp Philippines nâng cao khả năng phòng thủ tối thiểu. Sự hiện diện luân phiên ngày một nhiều lực lượng Mỹ tại nước này được thực hành theo “Thỏa thuận lực lượng viếng thăm” năm 1998, nhưng cần phải có một thỏa thuận mới, nếu Mỹ xây dựng các cơ sở nhằm tương trợ những đợt khai triển tạm bợ của họ tại Philippines. "Chúng tôi cần phải mở rộng hơn nữa (thỏa thuận năm 1998) bởi vì chúng tôi có thể phải xây dựng thêm một số cơ sở", ông Cuisia cho biết. Trong khi đó, theo Tân Hoa Xã, trong một tuyên bố được đưa ra băng văn bản ngày 16/7, bà Hoa Xuân Oánh - người người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc lại lên tiếng kết tội Philippines đã đổi thay thái độ và cách tiếp cận trong việc xử lý vấn đề tranh chấp các bãi cạn trên biển Đông trên cơ sở đồng thuận với Trung Quốc, đã phá vỡ cam kết trong DOC (Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông), làm trầm trọng thêm tình hình. Tuyên bố của bà Hoa Xuân Oánh nhằm đáp lại tuyên bố của người đồng cấp Philippines Raul Hernandez. Bà Oánh nói rằng, giữa hai bên đã đạt được một số đồng thuật, thậm chí đồng ý hoạt động dò xét động đất chung trên vùng biển tranh chấp. Tuy nhiên, phía Philippines đã khuấy rối, đuổi ngư dân Trung Quốc ra khỏi bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham năm 2012. Bà Hoa Xuân Oánh cũng thổ lộ việc lấy làm tiếc khi Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Albert del Rosario biểu thị Trung Quốc như một quân thù trong một cuộc họp mới đây của ASEAN tại Brunei. Người phát ngôn này còn cho rằng Philippines bóp méo sự thật, bôi nhọ Trung Quốc. Trong khi Bắc Kinh duy trì ý kiến rằng Philippines đã xâm lấn vào khu vực ven biển mà Trung Quốc tuyên bố là của mình, Hoa Xuân Oánh nói rằng, Trung Quốc muốn tiếp tục đàm phán song phương để giải quyết các tranh chấp bờ cõi thay vì phải dùng đến trọng tài quốc tế. Trong một diễn biến khác có can dự, ngày 16/7, Bộ Ngoại giao Philippines thông tin phiên tòa xử vụ nước này kiện Trung Quốc về tranh chấp bờ cõi biển Đông đã chính thức bắt đầu tại The Hague, Hà Lan. Tờ The Philippine Star dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Raul Hernandez cho hay Ban quan toà gồm 5 thành viên do Tòa án quốc tế về luật Biển (ITLOS) chỉ định đã họp buổi đầu tiên nhằm phê chuẩn các quy định về trình tự xét xử. Philippines và Trung Quốc sẽ có hạn vận đến ngày 5/8 để đưa ra phản hồi về những quy định này. Ngày 16/7, Tư lệnh Hạm đội 7 của Mỹ đã cảnh báo rằng sức mạnh kinh tế đang gia tăng có thể xúi giục một số quốc gia châu Á giải quyết tranh chấp bằng vũ lực. Phát biểu của Phó đô đốc Scott Swift, Tư lệnh Hạm đội 7 đóng tại Nhật, được đưa ra giữa lúc găng tay gia tăng xung quanh các tranh chấp bờ cõi giữa Trung Quốc và các nước hàng xóm. Tại Viện Chính sách Quốc tế Lowy ở Sydney (Úc), ông Swift nói sự bùng nổ kinh tế trong khu vực đã giúp các quốc gia cải thiện năng lực quân sự của họ. Những thách thức an ninh tăng cao đã đề cao tầm quan trọng của việc hiệp tác giữa các quân đội. “Sức mạnh kinh tế đang được chuyển đổi thành sức mạnh quân sự tại nhiều nơi trong khu vực, vốn có thể gia tăng sự cám dỗ với việc sử dụng áp bức hoặc vũ lực nhằm giải quyết dị biệt giữa các nhà nước”, ông Swift nói. Đại tá Trung Quốc về hưu và là nhà bình luận quân sự ở Bắc Kinh Yue Gang nói phát biểu của ông Swift có vẻ như nhắm đến Trung Quốc nhằm lôi kéo các nhà nước châu Á khác xích lại gần hơn nữa với Washington, theo tờ South China Morning Post. “Nó hao hao việc lan truyền lý thuyết mối đe dọa Trung Quốc. Các nhà nước khác có thể thấy cần thiết phải kề vai sát cánh với Mỹ để cự lại Trung Quốc”, ông Yue nói. Ngày 17/7, Reuters đưa tin, đáp phóng viên khi được hỏi về "vụ Snowden" liệu có phủ bóng đen lên cuộc gặp thượng đỉnh Nga - Mỹ dự định diễn ra trong tháng Chín ở Mátxcơva hay không, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố mối quan hệ song phương với Mỹ quan trọng hơn "các hoạt động của các cơ quan mật vụ," ám chỉ tới vụ người tiết lộ thông tin tình báo Edward Snowden. Ông Putin, hiện đang thăm khu vực Chita ở Siberia, không cho biết ông có muốn Nga cấp quy chế tị nạn trợ thời cho Snowden hay không mà chỉ cho hay Mátxcơva đã nói với Snowden rằng anh ta phải ngừng các hoạt động có thể làm phương hại đến Mỹ.(Tổng hợp từ TNO, Vietnam + , Người đưa tin)