Giám sát bảo đảm chất lượng và chương trình, SGK giáo dục phổ thông

 Ngày 15/7, tại Hà Nội, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội tổ chức Hội nghị lấy ý kiến về dự thảo bẩm kết quả giám sát “việc thực hiện chính sách, pháp luật về đảm bảo chất lượng và chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”. 

Hội nghị nhằm lấy ý kiến các chuyên gia, nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục đại diện các cơ sở giáo dục các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc về dự thảo bẩm kết quả giám sát trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội (tháng 8/2013) và Quốc hội (tháng 10,11/2013), trên cơ sở đó trình Quốc hội chuẩn y Nghị quyết về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông bây giờ thay Nghị quyết số 40/2000/QH10 của Quốc hội.  giám sát “việc thực hiện chính sách, pháp luật về đảm bảo chất lượng và chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”.   Theo dự thảo bẩm kết quả giám sát, được sự quan tâm, chăm lo của Đảng Nhà nước và toàn xã hội, với những cầm cố của đội ngũ nhà giáo, học sinh, giáo dục phổ thông đã đạt được những thành tựu quan trọng trong việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng anh tài cho đất nước. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật đã từng bước được bổ sung, hoàn chính, góp phần thể chế hóa các chủ trương, quan điểm lớn của Đảng, Nhà nước về giáo dục, tạo hành lang pháp lý cho giáo dục phổ thông phát triển. Công tác quản lý giáo dục có nhiều đổi mới. Chất lượng đội ngũ giáo viên từng bước được nâng lên. Quy mô, mạng lưới giáo dục phổ thông có bước phát triển nhanh; xã hội hóa giáo dục được đẩy mạnh, có nhiều thành công trong sự phát triển đa dạng các loại hình trường; cơ sở vật chất nhà trường từng bước được chuẩn hóa, đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân. Công bằng xã hội trong giáo dục phổ thông được thực hiện tốt hơn; đã hoàn thành mục tiêu củng cố và nâng cao chất lượng, phổ cập giáo dục trung học, phổ cập giáo dục Trung học cơ sở và xóa mù chũ... Tuy nhiên, chất lượng giáo dục phổ thông nhìn chung vẫn chưa đáp ứng được mục tiêu giáo dục và yêu cầu phát triển kinh tế- xã hội của đất nước, đặc biệt là so với trình độ của các nước phát triển. Chương trình giáo dục còn nhiều hạn chế. Giáo dục vẫn nặng về truyền đạt kiến thức, chưa chú trọng đúng mức việc rèn luyện tư duy sáng tạo, tự học, tự nghiên cứu; chưa cân đối dạy “chữ” với dạy “người” và định hướng nghề nghiệp; về giáo dục đạo đức, lối sống, lịch sử, văn hóa dân tộc. Phương pháp giáo dục chậm đổi mới, chưa phát huy tốt được tính sáng tạo, năng lực thực hành, khả năng tự học, tự nghiên cứu, kỹ năng sống của học sinh. Quản lý Nhà nước vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập, đổi mới chậm. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật được ban hành vẫn còn chậm, thiếu đồng bộ, cụ thể, khả thi, chưa hoàn chỉnh... Các đại biểu dự Hội nghị đã tập trung thảo luận về các vấn đề: Việc ban hành, tính khả thi của hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về bảo đảm chất lượng, chương trình sách giáo khoa phổ thông; kết qua tổ chức thực hiện phân ban và chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông hiện hành; các điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục phổ thông (đội ngũ giáo viên, đầu tư tài chính, cơ sở vật chất, công tác quản lý); việc chuẩn bị Đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông sau năm 2015; đưa ra các đề xuất, kiến nghị trong việc hoàn thiện chính sách, pháp luật về đảm bảo chất lượng và chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Theo Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Đình Hương, việc đổi mới chương trình, sách giáo khoa phổ thông là việc làm hệ trọng, cần phải kế thừa, đổi mới, điều chỉnh, tiếp cận chương trình, nội dung giáo dục phổ thông ở các nước hiện đại phù hợp với thực tiễn Việt Nam. Việc đổi mới phải lấy hệ thống các trường sư phạm là nòng cốt, không nên để tình trạng các trường sư phạm đứng ngoài cuộc như thời gian vừa qua. Bên cạnh đó, các trường sư phạm còn là nơi đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa phổ thông. Do đó, đội ngũ giáo viên sư phạm cần được coi là lực lượng chủ công cần được huy động, đầu tư thỏa đáng. Tán thành với ý kiến trên, Tiến sỹ Vũ Văn Dụ, nguyên Vụ trưởng Vụ giáo viên, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng việc nghiên cứu, áp dụng cơ chế đổi mới giáo dục phổ thông phải bắt đầu từ ngay từ các trường sư phạm (đổi mới sư phạm đi trước). Hiện các trường sư phạm, kể cả hai trường sư phạm trọng điểm (Đại học sư phạm Hà Nội và Đại học sư phạm thành phố Hồ Chí Minh) cũng chưa được khai thác hết tiềm năng với tư cách là một cơ sở đào tạo. Vì vậy, cần làm rõ vai trò nhiệm vụ bồi dưỡng giáo viên, nâng cao chất lượng đào tạo của trường sư phạm để các trường sư phạm có cơ hội tăng cường mối liên hệ giữa đào tạo và bồi dưỡng giáo viên trong quá trình sử dụng... Góp ý về đổi mới chương trình, sách giáo khoa sau năm 2015, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trần Thị Tâm Đan, Nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội nhấn mạnh: Chương trình, sách giáo khoa sau năm 2015 phải là chương trình đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phổ thông thời lỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong cơ chế thị trường, hội nhập quốc tế. Vì vậy cần có sự đổi mới về quan điểm giáo dục phổ thông, nhận thức đúng về vai trò, vị trí của giáo dục phổ thông trong hệ thống giáo dục là giáo dục nền tảng với mục tiêu hình thành, phát triển nhân cách con người. Trong đó, mực tiêu, chương trình, phương pháp giáo dục ở tất cả các cấp phổ thông cần được tiếp tục đổi mới, bảo đảm thực hiện có hiệu quả giáo dục toàn diện trí, đức, thể, mỹ; đổi mới đào tạo giáo viên ở các trường sư phạm, chú ý nâng cao chất lượng đào tạo về phẩm chất đạo đức, năng lực nghề nghiệp; đổi mới cơ chế, chính sách tiền lương, chế độ lao động, thực hiện chế độ bồi dưỡng định kỳ, tạo điều kiện để giáo viên tự học, cập nhật tri thức thường xuyên.../.  Phúc Hằng